Is Mark Rutte strafbaar volgens de Nederlandse wetgeving? Een vraag die bij me opkomt wanneer ik over hem nadenk, of misschien kan ik beter zeggen: wanneer ik probeer te verwerken wat ik van hem meekrijg in de media.
Mark mag een lachebekje zijn en het in Haags Plopsaland goed doen, feit is dat hij leiding geeft aan een kabinet dat het land verkoopt aan multinationals, verzekeraars, bankdirecties en pensioenfondsen, kortom instellingen waar het geld en dus de macht internationaal is. Buitenlandse bedrijven waarvan de geldschieters vinden dat de winst elders beter kan, zetten zonder pardon 1000 man Hollands personeel op straat. Nieuwe gelukszoekers zijn van harte welkom en betalen nauwelijks belasting. Mag dat allemaal?
Toegegeven, de tegenkrachten zouden krachtiger kunnen en moeten zijn. De vakbonden zijn verworden tot aftandse hondjes die slechts af en toe een piepje voortbrengen. Ze mogen onder tafel zitten wanneer Mark confereert met partijen die er echt toe doen. Soms komen de beestjes even op tv om te tonen dat het baasje goed voor hen zorgt.
Toegegeven, universiteiten en hogescholen zouden hun intellectuele gewicht in de schaal moeten werpen, hun onderbouwde kritiek krachtiger ventileren. Dit gebeurt nauwelijks. Kennelijk wordt hier te goed verdiend en de studententop weet zich opgeleid om succesvol door het leven te gaan: in dienst van genoemde machtsblokken. Gewone studenten is de duimschroeven aangedraaid, maar zij bezetten geen gebouwen en draaien rond in hun facebook wereld en exotische stages.
Toegegeven, de media zouden scherpere interviewers moeten aanstellen. Dit zou de publieke omroepen weer bestaansrecht verschaffen. Waar is de onderzoeksjournalistiek gebleven? Omroepen en kranten schijnen in het stadium van levensbeëindiging beland. Ook zij hebben zich laten inpakken door kijkcijfers, adverteerders en afrekencultuur.
Onlangs zag ik Mark op tv. Hij deed Obama uitgeleide na de Nucleaire Top in Den Haag. Mark haastte zich voor een microfoon te verklaren dat we toch vooral de regeltjes voor onze ondernemers moeten afschaffen. Een idioot moment, wanneer je bedenkt dat internationaal gesproken was over terrorisme en risicolanden. Mijn indruk was, dat Mark zijn geloofsbrieven nog eens overhandigde aan Obama, om niet te zeggen, zijn sollicitatie naar een toekomstige internationale functie.
Na het verwerken van mijn ergernis hierover, bedacht ik dat Mark oprecht is. Hij gelooft wat hij zegt en gedraagt zich ernaar. Mark denkt echt dat het goed is voor het land wanneer we de markt vrijlaten, of het nu in de economie, het onderwijs, ziekenzorg of cultuur is. Op de Bijbel van Mark staat geen kruis, maar het euroteken. Rijkdom wordt beloond en armoede genegeerd, individualisme bevorderd en de gemeenschap gesloopt, macht overgedragen aan beleggers en het volk zoekt het maar uit. Waarom hoor je Mark niet over de arbeidsmigratie uit Oost Europa? Omdat hij het prima vindt, omdat hij droomt van de dag waarop het minimumloon voor de bijl gaat.
Opvallend is de algemene inertie hiertegen te protesteren en een stroming te beginnen tegen het ongeremde pretkapitalisme waaraan Mark dagelijks werkt. Het lijkt wel of Nederland niet helemaal gelooft wat er gebeurt, of men nog hangt in de decennia van sociale zekerheid en beschermde toekomst, kortom in de veronderstelling dat het allemaal wel goed komt.
Zoals ik het zie, zijn de gouden jaren voor de meerderheid van de bevolking definitief voorbij. Financiën en economie blijven zwalken, de geopolitieke situatie in Europa wordt instabieler en het geld is opgemaakt om malafide banken overeind te houden. Wat resteert is een slagveld van competitie en marktwerking, opgefokte arbeid en groeiende langdurige werkloosheid, kaalslag in sociale voorzieningen, onderontwikkeling door slecht onderwijs, toenemende armoede en onverschilligheid over gettovorming, uitlevering van privacy aan de commercie en aan (soms buitenlandse) diensten die bedoeld zijn om mensen door te lichten op wat ze doen en denken. Onderlinge haat en nijd nemen toe. Hype en troep vervangen overzicht en kwaliteit. What a wonderful world, these days.
Het zijn mensen als Mark die hiervoor verantwoording dragen. Niet uit onvermogen, maar uit overtuiging en toewijding.
De neoliberale manier van doen lijkt mij weinig uitstaande hebben met de grondslagen van onze democratie. Hierin dienen behoeften en wensen van minderheden in welke zin ook, naar vermogen te worden gehonoreerd. Daarnaast veronderstelt democratie inzicht van en respect voor wat een bevolking bijeen houdt: kunst en cultuur, academische discussie, bevordering van broodwinning voor grote groepen en waardering voor wat ongezien blijft.
Doet Mark dit? Is er een jurist die eens kan uitzoeken of deze politiek niet neerkomt op schending van wetten en verdragen, of hier misschien zelfs de grondwet in het geding is?
Ik hoop dat Obama goede nota heeft genomen van de smeekbede van Mark en hem vlug een mooie functie aanbiedt. Misschien mag hij af en toe onder tafel zitten en op feestdagen twee keer blaffen voor de tv camera.
Monk
18 april 2014
(foto: Monk)
