Je kon er op wachten en het gebeurde ook: een openlijk conflict tussen de PvdA en een deel van haar allochtone aanhang. De Turkse fractieleden Küzü en Oztürk hebben hun biezen gepakt. Zij konden zich niet langer vinden in waar volgens hen de Partij voor zou moeten staan: een humaan en soepel integratiebeleid zoals dit jaar en dag werd uitgedragen. Een en ander ging gepaard met scherpe taal als kadaverdiscipline en uitsluitingspolitiek .

De met voorkeursstemmen binnengehaalde volksvertegenwoordigers gaan verder onder eigen naam. Hiermee benoem ik meteen een politieke constructiefout: wie zich als Kamerlid afscheidt, mag gewoon een eigen toko starten. Dit principe kan beter worden afgeschaft: wie uit een Partij treedt, moet de Kamer verlaten.

Wat mij betreft is de opstelling van de PvdA in het ontslag volstrekt verdedigbaar. Alleen al het dreigement aan het adres van fractiegenoot Marcouch (Moge Allah je straffen) lijkt me voldoende om tot royement over te gaan. Los hiervan dienen fractieleden de grondbeginselen van de Partij die zij vertegenwoordigen, te onderschrijven. Had je maar niet lid moeten worden. Heb ik ook nooit gedaan en precies om die reden: ik denk liever zelf.

De oorzaken voor de operette zijn even simpel als gecompliceerd. De PvdA vist allang en ruimhartig in de electorale vijver van niet westerse immigranten en hun nazaten. Dit heeft gevolgen. Waar de Partij uitgaat van het individu en scheiding van kerk en staat, denkt minstens een deel van de allochtone aanhang in termen van (de eigen) gemeenschap en religie als beginsel in staatsrechtelijke aangelegenheden. Het aanstellen van een paar troetelallochtonen volstaat niet meer. De PvdA kon dit weten, want beide Turken kwamen binnen met duizenden voorkeursstemmen. De Partij liet kennelijk na om de heren trouw te laten zweren bij de baard van de profeet. Dat krijg je wanneer de lessen van Kara ben Nemsi * worden vergeten.

Maar er is meer. De aanleiding tot de afgang en daarmee ook de aandacht van de media richt zich op het verzet van de Turkse afgevaardigden tegen het besluit van de eigen Minister van Soza en Werkgelegenheid, Lodewijk Asscher. De Minister vindt, dat nieuwkomers zich moeten verdiepen in de normen en waarden van Nederland. Om dit te bevorderen, besloot hij om bepaalde Turkse verenigingen te laten monitoren. Er zijn namelijk sterke aanwijzingen dat deze gevoelig zijn voor staatsbemoeienis vanuit Ankara en daarmee georganiseerd en gefinancierd conservatief islamitische meningen uitdragen. Dat moeten we inderdaad niet willen, maar de Turkse afgevaardigden vinden de bemoeienis van Den Haag ongewenst.

Asscher staat voor een taak die door zijn eigen Partij decennialang werd verwaarloosd en ontkend. Veel te lang werden immigranten van niet westerse origine in hun afkomst en cultuur bevestigd en gesubsidieerd. Het bekende multiculti verhaal van de maakbare samenleving. Wie protesteerde werd weggezet als kaaskop of erger. Berekenen wat de immigratie (en dat is iets anders dan het vluchtelingenvraagstuk) het land opleverde of kostte, was taboe in de Partij. Met deze houding vervreemdde de PvdA zich van veel autochtone Nederlanders en voedde haar vijand, de PVV van Wilders. In de dubbele paspoorten affaire was de houding van de PvdA vanuit menselijk oogpunt schattig (moet kunnen), maar politiek een misser van de eerste orde. In Denemarken mag je kiezen: een Deens paspoort en je oude nationaliteit inleveren dan wel een Verblijfsvergunning voor zolang het duurt.

Er speelt echter nog iets anders mee in het afserveren van Küzü en Oztürk. Dit betreft een kwestie die misschien nog zwaarder weegt voor de PvdA: de deelname van de Partij aan het huidige kabinet. De nu afgezette fractieleden zijn mordicus tegen wat zij zien als de knieval van de PvdA voor de VVD. Een begrijpelijk standpunt voor wie onderkent dat de neoliberale mentaliteit weinig goeds voorspelt voor een volksdeel dat gemiddeld ondermaats is geschoold en te kampen heeft met een dominant Hollandse cultuur. Binnen de PvdA is dit uiteraard een open zenuw en de leiding zit, met het oog op de beroerde peilingen en provinciale verkiezingen in het vooruitzicht, niet te wachten op dissidenten. Dus moesten de Turkse dwarsliggers zich voegen of anders verdwijnen. Dat hierbij verwezen kon worden naar een tamelijk ordinaire ruzie over taalgebruik en onwelgevallige verenigingen, kwam goed uit. Het verandert alleen niets aan de zekerheid dat de PvdA op dood spoor zit en harde politieke klappen zal incasseren. Jammer dat de afgezette fractieleden over deze kwestie weinig te melden hadden. Waarschijnlijk waren ze al bezig met hun eigen partijtje en bijbehorende achterban. Toch een gemiste kans.

Monk
16 november 2014
(foto: Monk)
* Karl May, schrijver van meerdere boeken over Kara ben Nemsi (Zoon van het Duitse Volk)