VNO-NCW voorzitter Hans de Boer heeft overal verstand van. Moeiteloos analyseert hij de Bijstaanders (zwerfhonden?) en komt tot de conclusie dat het verschijnsel hem mateloos ergert.
Labbekakken en slappelingen zijn het, zegt Hans en ze moeten en kunnen meteen aan het werk. O ja? Waar zijn die banen dan?
Gewoon asperges steken in het zonnetje met de radio aan. Wat is daar mis mee?
Hans lust wel een bordje asperges, het liefst met een licht gebakken stukje zeebaars en vers gekookte kriel. Glaasje Chablis erbij, opgediend in een passende ambiance.
Van het steken van asperges weet de man niets. Dat landarbeiders door leden van de vereniging die hij bestuurt, geregeld worden uitgebuit, laat hem koud. Wat maakt het uit, dat geen aspergekweker zit te wachten op ouder personeel of een intellectueel met kritische vragen? Het werkschuwe tuig moet aan de bak!
Hans ouwehoert maar wat.
De VNO baas heeft gewoon geen zin meer om altijd maar diplomatiek te zijn, laat hij achteloos weten. Het publieke debat over die werkloze slampampers moet maar eens aangezwengeld worden en dat gaat het beste met gepeperde uitspraken. Inmiddels heeft meneer zijn scheldwoorden moeten inslikken, maar wat zou het? Gezegd is gezegd en daar ging het hem maar om.
Premier Rutte werd naar commentaar gevraagd, maar draaide om de hete brij heen. Verder dan ongepast kwam hij niet en hiermee kon Markt net zo goed bedoelen dat de uitspraak hem politiek niet zo goed uitkomt. Opmerkelijk was in dat verband de toevoeging, dat elke verdere toelichting het alleen maar moeilijker zou maken voor betrokkene. Hans is namelijk wel voorzitter van een bevriende club en die wil je als premier van een neoliberaal kabinet niet tegen je innemen.
Dat het wereldje van Hans de Boer niet zit te wachten op improductieve mensen die geld kosten, klinkt logisch en lekker. Het is ook een tendentieuze uitspraak. Je kunt in dit land van alles uithalen dat alleen betrokkenen zelf voordeel brengt: wanbestuur, bonuscultuur, fraude en zwendel, ontslagrondes in gezonde bedrijven, creatief declareren, vriendjespolitiek. Je vormt een kartel, ontduikt belastingplicht, belazert de kluit, verpest het milieu, koopt katten in de zak op kosten van anderen, verkoopt troep en leent het benodigde geld van de toekomst.
Van personeel wordt hetzelfde verwacht, al leidt competitie op kantoor en in de werkplaats niet tot betere prestaties maar tot meer fraude en achterklap. Als je maar zorgt in business te blijven en geen beroep doet op zoiets abjects als sociale wetgeving.
Ik kan uitstekend leven met uitspraken zoals Hans de Boer doet. Zij illustreren een trend, gevolg van jarenlang neoliberaal denken en taalgebruik. Dat het steeds onbeschofter wordt, toont de machtsverhoudingen in dit land en de mentaliteit aan beide kanten van het spectrum: brutaliteit versus angst. Het is geen prettige trend, maar biedt wel duidelijkheid.
Burgemeester van Almere, Annemarie Jorritsma, promootte onlangs restaurant Tante Truus met de uitspraak: Je kijgt er een gratis mongool bij! Deze week liet ProRail topman Piet Eringa, inmiddels betrokken in een aanbestedingsaffaire, het volgende weten: Als ik na een zelfmoord een sms-je krijg, denk ik: verdorie, waarom niet een minder druk tijdstip gekozen!
Tot u spreekt de regent nieuwe stijl.
Je kunt eindeloos doorgaan voorbeelden aan te dragen die de tastbare minachting uitdrukken van de neoliberale elite voor met name de economisch onderste lagen van de bevolking.
Zeker, er lopen lapzwansen en profiteurs rond in de bijstand. Een deel van hen is ongeschikt voor wat dan ook, anderen komen van buiten het land en wonen hier wel maar leven ergens anders, een harde kern beschouwt een uitkering als basisloon en klust 40 uur in de week bij. Het komt allemaal voor. Het is niet goed, maar oplossingen zijn weerbarstig, precies als het lastig is om megalomane bestuurders en asociale bedrijfsleiders te weren. Controle is aan te bevelen, maar wie moet dit doen in een land waarin zelfs de overheid zoveel als mogelijk haar werknemers ontslaat en uitgaat van zoiets als zelfreinigend vermogen van het bedrijfsleven?
De Boer is in de private omgang waarschijnlijk een vriendelijke, joviale man. Op kantoor zal hij een fascistoïde narcist zijn. Hij doet pittige uitspraken, maar ik vind hem geen visionair. Hij komt niet verder dan het gewone neoliberale vocabulaire van de korte termijn. Gelet op zijn positie is dat een wanprestatie en reden tot ontslag op staande voet, want schadelijk voor het instituut VNO.
Het wordt pas echt interessant wanneer mensen in sleutelposities uitspraken doen over de toekomst: waar gaat het heen met een gedeelde samenleving, welk lot wacht hen die zich weten of voelen buitengesloten, bestaat er een kantelpunt (verval van mores, bendevorming, ideologisch gestuurd geweld) en wanneer wordt dit bereikt?
Zover denkt De Boer niet. Hij vindt het gewoon lekker om te provoceren in een krant die wordt gelezen door de groep linkse rakkers. Bij het eerstvolgende diner in eigen kring is hij man of the match. Weet Hans al waarom urine erger dan normaal stinkt wanneer je asperges hebt gegeten?
Monk
26 juni 2015
(foto: Monk)
