Tijdens de voorstelling van De Teevendeal door Theater Binnenhof zakte ik onwillekeurig 25 jaar terug in de tijd. Baas had mij een kunstje geflikt. Dit gebeurde wel vaker en ik was niet de enige die het overkwam. Deze keer was het al te openlijk, ondoordacht en brutaal. Daarbij vertrok Baas meteen na de aanslag met vakantie, een domme fout. Bij zijn terugkeer werd hij opgewacht door het voltallige personeel met een gezamenlijk ondertekende Motie van Afkeuring. Bedenk hierbij, dat ik eerder controversieel was dan algemeen geliefd.

Arrogantie van de macht. Dit is de kern van de kritiek van de Kamer op de premier, het ministerie van Veiligheid en Justitie plus de halve VVD top. De omschrijvingen logen er niet om. Buma zei dat het Ministerie werd gerund als een Partijkantoor van de VVD, Roemer meende dat de premier de afgelopen tijd drukker geweest met het beschermen van zijn partijgenoten dan met het bewaken van de rechtsstaat. Pechtold zag als enige lichtpunt dat minister Van der Steur zijn geheugen had hervonden en Klaver sprak van een politieke witwasactie. Zelfs de gezagsgetrouwe voorman van de SGP, Van der Staaij, vroeg zich af of er nog een boetekleed in de garderobe van Rutte zit. Wilders besloot zijn tirade over de moedwillig veroorzaakte rechtsongelijkheid met de simpele vraag aan premier Rutte: wanneer gaat u weg?

De voorstelling had nog wel iets beter gekund. Klaver toonde gebrek aan ervaring door het VVD trio Rutte, Van der Steur en Dijkhof gedetailleerd op deelkwesties te bevragen. Je moet altijd blijven hameren op de kern van de zaak. Het slappe gezwets van Samsom als de bondgenoot van een perfide VVD had harder aangepakt mogen worden, om over de krankzinnige kronkels van Zijlstra maar te zwijgen. Alles bijeen voelde je onderhuids de berekening en het wantrouwen op de apenrots.

Toen Baas op kantoor werd ingelicht over wat hem te wachten stond, barstte hij uit in woede. Een kwartier later verscheen hij alsnog in de vergadering waar zijn gedrag naar mij het enige agendapunt was. Net als Rutte aan het einde van zijn Latijn brabbelde Baas een aantal onnavolgbare zinnen. Deze behelsden min of meer een terugkeer op zijn schreden en een verwijzing naar de noodzaak om te gaan met zijn frustraties. Als vanouds in penibele situaties speelde hij de kaart van Zieligheid en Goede Bedoelingen. Net als in het Teeven debat trapte de meerderheid in een halfbakken mea culpa. Arrogantie kun je uiteindelijk met slechts 1 middel bestrijden: wegsturen.

De VVD, die teveel hoge posten bezet en zich onder het hautaine lachebekje Rutte een houding van onkwetsbaarheid heeft aangemeten, zal zich de komende periode enigszins gedeisd houden. De oppositie zal te hooi en te gras een sneer uitdelen, om uiteenlopende redenen. Waar een moment van eenheid werd getoond, is er geen schijn van kans dat deze lang zal standhouden. De eigen (partij)belangen wegen heus niet alleen bij de VVD zwaarder dan de rechtsstaat, de democratie en het vertrouwen van de bevolking in de politiek.

Zo was het ook destijds in de poging van Baas om een arbeidsconflict uit te lokken. Mijn collega’s onderkenden even het collectieve belang, maar hadden ieder een eigen agenda. In meerderheid wensten zij buiten schot te blijven en snel over te gaan tot de Orde van de Dag. Zo was er een dame die promotie verwachtte en een andere die steun van Baas kon gebruiken om een afdeling over te nemen. Aan hen moest ik denken toen ik Samsom zag opdraven. De chef van de PvdA vond dat het debat vooral moest dienen om van te leren. Dit, terwijl zonneklaar is gebleken dat de VVD lak heeft aan haar coalitiepartner. Juist Samsom had het kabinet kunnen torpederen en er goed mee wegkomen. Helaas: liever dan zich definitief te verlossen van de VVD cowboys en hun afbraakpolitiek, hechtte de PvdA man aan het laatste restje macht dat zijn partij nog rest. Een gemiste kans die hem nog zal opbreken. Naar ik mag hopen, tenminste.

Op mijn kantoor ging het als volgt. Na de aanvaring met het collectief keerde de status quo terug. Onderhuids bleef het broeien. Mijn houding naar Baas verhardde. Ingeval hij mij wenste te spreken, kon hij naar mijn kamer komen. Andersom was niet meer bespreekbaar. Na een half jaar stapte ik alsnog op om van hem af te zijn. De beide dames bereikten wat zij wilden. Baas kreeg reden tot frustratie omdat hij met onvoorzichtig gedrag een ziekte opliep. Binnen twee jaar was hij dood. In die periode stierven nog twee collega’s. Het was bepaald een ongezonde omgeving. De overige collega’s werden ouder, gingen wat anders doen en losten op in nacht en nevel. De wetten van het theater kunnen hard zijn, die van de tijd zijn meedogenloos.

Monk
17 december 2015
(Foto: Monk)