Lang geleden verzamelde ik lucifermerken. De commercie had de jeugd weer eens weten te vinden. Autodealers, winkeliers en transporteurs kwamen met plaatjes op luciferdoosjes om de kleine consument in opleiding blij te maken.
Mijn bezit was redelijk omvangrijk. Ik schuimde er vuilnisbelten voor af, viel mensen in de omgeving lastig en beroofde Moeder van verse doosjes, die ik ongevraagd ruilde voor gebruikte die ik dubbel had. Zo ontstonden halve en hele series die ik ordelijk in albums plakte. Grootgrutter CO-OP leverde een reeks van 60 afbeeldingen van voetbalverenigingen. Nummer 4 toont SC Enschede, nummer 20 Enschedese Boys. Het is allemaal bewaard voor de eeuwigheid van mijn leven.
SC Enschede fuseerde in 1965 met Enschede Boys. Reden van de samenvoeging was de slechte financiële situatie van de voetballerij aan de oostgrens: er is zelden iets nieuws onder de zon. Zo ontstond FC Twente. Voorlopig bleef de Eredivisie geregeerd door het bekende trio Ajax, Feyenoord en PSV. FC Twente zuchtte onder oude schulden die pas met de successen van trainer Rijvers verdwenen. De club draaide een periode naar behoren, maar degradeerde in 1983. Een jaar later was de ploeg terug en fungeerde lang als middenmoter en subtopper, meestal met saai voetbal.
In 2003 begon een project dat Twente definitief op de kaart moest zetten. Twente in de steigers heette het. Motor was Joop Munsterman, selfmade man in de krantenwereld. Geldinbreng, sanering en sportieve successen deden de glazen van Grolsch rinkelen. Aan ambities geen gebrek: in 2008 werd een nieuw stadion opgeleverd. Dat een club hiervan niet perse beter gaat spelen, kwamen ze bij Ajax al achter na de bouw van de Arena. Na een eenmalig landkampioenschap in 2010 was het snel gedaan met de opgeklopte verwachtingen en werd de oude positie van stevige middenmoter weer betrokken.
Het is een stereotype verhaal dat ook op andere clubs van toepassing is. Twente kreeg de boel niet op orde en dat kunnen mannetjesputters als Joop moeilijk verkroppen. Bovendien hebben ze vaak zelf geld in de zaak gestopt. Belangen en ego’s worden bedreigd en dan zijn de poppen aan het dansen.
Er werd naarstig gezocht naar oplossingen: Joop ging frauderen om financiële resultaten gunstiger te kunnen voorspiegelen. Ook werd ingezet op de toekomst: geld dat nog verdiend moest worden, werd alvast uitgegeven. Helaas: de uitgaven bleven te hoog, de belastingdienst rook onraad en de KNVB moest optreden, al was het maar omdat koepelorganisatie FIFA en consorten inmiddels onder een vergrootglas liggen.
De fans zijn geschokt door het besluit tot degradatie. Fans denken wel vaker dat hun club wegkomt met ranzigheid en bedrog.
Zelfs bestaat de overtuiging, dat gemeenten de plicht hebben deze uitgelezen private ondernemingen hoe dan ook te redden met publiek geld. Honderden miljoenen zijn volgens dit recept overal te lande van eigenaar verwisseld. Het betreft hier een rechts populistische hobby, want probeer dit eens te doen voor kunst of wetenschap.
Mij verbaast het niets dat een club ondergaat, want hierop zal het neerkomen. Sponsoren zullen afhaken en in veel spelerscontracten staat dat je gratis weg mag ingeval de club degradeert. Eerder vraag ik me af hoeveel clubs er nog meer zijn die voor deze behandeling in aanmerking komen. Heeft de KNVB bijvoorbeeld ADO Den Haag al eens goed onderzocht?
De grondoorzaak van het bederf ligt in de clash tussen megalomane ambities en verwachtingen aan de ene kant (besturen, lokale politici, fans) en de harde werkelijkheid aan de andere zijde. Geld bepaalt grotendeels voor welke club spelers en trainers werken. Loyaliteit is voor de fans. Gokkende bestuurders en halfgare ondernemers zien hun kansen schoon in een dergelijke atmosfeer. Lokale politici laten zich electoraal onder druk zetten om toe te geven met geld en faciliteiten. Bovenal past dit alles in de neoliberale mentaliteit van wanbeleid en schreeuwen.
Naar mijn idee was Nederland beter af met clubs van gewone mensen die hun eigen jongens toejuichten en tegelijk hun plek onder de zon waardeerden. Voetballen is ontaard in semi criminaliteit en mensenhandel. Elftallen zijn als afdelingen van het Vreemdelingenlegioen. De media worden vervuild met betekenisloze discussies en grote emoties. Kinderen in achterbuurten wordt aangepraat dat ook zij rijk en belangrijk kunnen worden.
De tijden zijn veranderd, Monk!, hoor ik u geringschattend roepen. Mij best.
Dan zeg ik: bij de moderne tijd hoort een keihard overheidsbeleid dat publiek geld laat waar het hoort en dat bij fraude niet alleen de fiscus, maar ook het Ministerie van Justitie inschakelt. Dus niet met een bonus naar de Antillen, maar op water en brood in de cel.
Monk
19 mei 2016
(foto: Monk)
