De Haagse betrokkenheid toont zich deze keer bij monde van Kamerlid Pia Dijkstra*:
Het tekort aan donororganen en de gedachte dat iedereen ooit een nier of lever van een ander nodig kan hebben, zijn voldoende om een nieuw systeem voor actieve registratie van donoren te rechtvaardigen.

BV Nederland zit met een probleem en u weet: wij zijn Nederland. Wanneer u dood bent
(en denk maar niet dat u ontsnapt), heeft u zelf niets meer aan uw lichaam. Maar voor de medische stand bent u wellicht een mooie doos onderdelen. Velen van ons blijken op de snijtafel nutteloze wrakken, maar er zijn ook goede exemplaren bij. Jongeren die verongelukken bijvoorbeeld, worden vermoord of overlijden aan een ziekte die bepaalde organen onaangetast laat.

Ik hoor u wel schamperen: wacht maar tot jij een nier of lever nodig hebt, Monk!  Dan ben je maar wat blij met de Wet van Pia !
Vermoedelijk heeft u gelijk. Ik spreek me evenwel niet uit tegen orgaandonatie, maar tegen een wettelijke verplichting hiertoe, nu ja, tegen een stevige manipulatie dit toe te staan, nota bene door niets te doen.

Uiteraard kwam de Kamer met emo-politiek aanzetten. U weet wel: schrijnende voorbeelden aandragen waarbij je maag zich omdraait. Bedoeld om collega Kamerleden over te halen tot instemmen. Teneur: zie je nou: met een beetje meer compassie was dit overlijden onnodig geweest. Op deze oneigenlijke manier wordt ook de bevolking gemasseerd naar een politiek  gewenst resultaat.

Tegenstand is als gebruikelijk minder welkom. Suggereren dat er een belang ontstaat om het mes erin te zetten, wordt geringschattend afgedaan als gevaarlijk nepnieuws. Dokter weet wanneer u dood bent en de afgelegde eed garandeert integriteit. Heeft u al eens gehoord over handel in organen? Dit is geen sprookje, maar grootschalige harde werkelijkheid. In een geweldig land als China worden soms (politieke!) gevangenen vermoord om hun organen.

Steevast klinken termen als deskundig onderzoek en protocollen. Nabestaanden krijgen toezegging over inspraak. Ik dacht meteen aan  de schoolraad op de hbs in 1970: flesje cola, jongelui? Ook zou duidelijkheid van de wetgeving helpen bij de rouwverwerking. Taal is oorlog, dat weet een ieder die George Orwell heeft gelezen. Waar het op neer komt, is dat Pia gewoon haar zin wil hebben. D66 krijgt toch al zo weinig voor elkaar.

Wetgeving veranderen, is ingewikkeld. Maar als de kogel door de kerk is (en de kerk speelt in de orgaandiscussie nogal een rol), is er voorlopig geen weg terug. Dokter kan weer vooruit in de gezondheidsindustrie. Voor de politiek is een grens verlegd die zal doorklinken in volgende voorstellen om de overheidsinvloed op het individu te versterken en hiermee omgekeerd evenredig de positie van het individu te verzwakken. Het verplichten van leerkrachten om jaarlijks een griepprik te halen opdat er geen lessen uitvallen, staat al op de rol. Onze economie heeft geen boodschap aan virussen.

Het zijn evenwel juist morele en ethische vragen die in de samenleving gehouden moeten worden en niet de facto overgeheveld naar de staat die de zeggenschap (verkocht als verantwoordelijkheid) overneemt.  Orgaandonatie gaat in laatste instantie over zelfbeschikking, geloofsbeleving, zingeving en medemenselijkheid. En over staatsmacht en privacy. Staat in onze grondwet niet iets over de onaantastbaarheid van het lichaam? In het economische denken van de liberale maakbaarheid wordt orgaandonatie afgedaan als een simpele administratieve handeling.  Zelfs of juist vooral twijfel wordt ongewenst verklaard. Het blokkeert namelijk de vooruitgang.

Wanneer de beoogde wetswijziging uitblijft, kun je trouwens wachten op zoiets als korting op je ZKV premie voor wie instemt met orgaandonatie. Of er volgt een boete ingeval je tegenstribbelt.
Marktwerking in de dood, wie zal ervan opkijken?

Monk
30 januari 2018
(foto: Monk)

Pia Dijkstra: D’66