Den Helder Tonijn

The Washington Post publiceerde in december vorig jaar de resultaten van een uitgebreid onderzoek naar 18 jaar Amerikaanse oorlogvoering in Afghanistan. Conclusie: de operatie is een volslagen mislukking.

En dat, terwijl door de jaren heen optimistische statistieken en prognoses werden voorgehouden. Er werd almaar voortgang geboekt en een goed eindresultaat was een kwestie van tijd. Nu liggen, als waardige opvolger van de Pentagon Papers uit 1971 die het failliet van de Amerikanen in Vietnam aantoonden, de Afghanistan Papers op tafel en ze liegen er niet om.

Na de aanslagen van 9/11 besloot Bush Afghanistan binnen te vallen: de veronderstelde basis van Osama bin Laden en zijn trawanten. En passant zouden een democratisch bestuur en de Vrije Markt Economie worden ingevoerd. Diplomatie werd overgeslagen: de militaire cowboys zouden het varkentje wel even wassen. Aan het lot van de Russen, die van 1979 tot 1988 een hopeloze oorlog in het land voerden, had men geen boodschap. Hooguit werd in de filmzaal van West Point gekeken naar films als Red Dawn (1984) en The Beast of War (1988). Oorlog als entertainment.

Om Kamervragen vóór te zijn, kwam Den Haag onlangs met een verklaring. Ons land zit immers vanaf den beginne in de Afghaanse oorlog. Eerst was er de militaire missie Uruzgan, vervolgens de missie Kunduz die ging om training van Afghaanse politie. En we zijn daarginder nog steeds. Ook door Den Haag werd de situatie structureel en doelbewust veel te positief voorgesteld. Twee dozijn dode militairen en een paar miljard euro later geldt ook hier: Afghanistan is een debacle. Zou je tenminste denken.

Het Ministerie van Buza geeft de moed evenwel niet op: de doelstellingen van de regering zijn altijd zo realistisch mogelijk verwoord. Je proeft de bedoeling: klop niet bij ons aan als de resultaten tegenvallen. Maar bij wie dan wel? Kamerleden van de coalitie en gedoogpartijen steunden het kabinet, ongetwijfeld als wisselgeld voor andere wensen. Dit geldt ook voor Groen Links, dat de Missie Kunduz steunde, onder humanitaire voorwaarden die niet alleen onrealistisch waren, maar de opdracht bovenal praktisch onuitvoerbaar maakten. Clangebonden analfabeten binnen een tijdsbestek van een paar maanden opleiden tot rechtschapen politieagenten die mensenrechten respecteren? De opleiders mochten al blij zijn, wanneer zij niet door hun pupillen als indringers en ongelovige honden overhoop werden geschoten in opdracht van lokale stamhoofden.

Nederlandse deelname aan de oorlog in Afghanistan ging uiteraard niet over democratie, laat staan over zoiets als vrouwenrechten. Dit geleuter was voor de grachtengordel.
Het ging om ons bondgenootschap met de USA, om handelsbelangen en realistisch oefenterrein voor F16 piloten.

Is dit erg? Vindt u het fris, om high-tech bommen te smijten op een land van ezels en houten karren? Bin Laden zat trouwens in Pakistan. In ieder geval is het een politieke doodzonde om het Parlement stelselmatig voor te liegen.
Den Haag loopt aan de leiband van Washington, zo simpel is het. Op dit moment vaart het Nederlandse fregat De Ruyter richting Straat van Hormuz, om akkevietjes op te vangen die kunnen ontaarden in een gevaarlijke oorlog tussen de USA en Iran. Het schip moet eigenlijk gerepareerd worden, maar de plicht roept: we gaan er vanuit dat er geen schot wordt gelost, aldus de optimistische leiding. Ik zou vast aan een tweede versie van deze tekst beginnen.

Monk
2 februari 2020
foto: Monk