Zijn naam was Johannes en nu is hij dood. Het Nederlandse volk bleek niet bij machte dit leven te redden. Naturalis uit Leiden mag het kadaver ontleden. Het skelet zal een plek krijgen in de ruimte voor tentoonstellingen. Misschien kun je er straks interactief mee communiceren, net als met wijlen André Hazes.

Dagenlang hield de aangespoelde bultrug het land in zijn greep, in de taal van de krant die hier het sterkst in is: De Telegraaf. Het verbod om naderbij te komen, op teletekst enige tijd klunzig een verbiedsgebod genoemd, kan worden opgeheven. Sleepboten en helikopters worden teruggehaald. Medische hulptroepen, grondwerkers, personeel van marine en luchtmacht, gaan allemaal weer naar huis of hun basis. De strandtenten en cafés van Texel stromen leeg, hotelboekingen worden afgezegd. Nog een paar winterse hagelbuien en alles is normaal.

Johannes, de op een zandbak (alweer een spelfout) gestrande bultrug van 12 meter lang en 20.000 kilo zwaar, mocht namelijk niet sterven. Lenie ’t Hart, de Moeder Theresa van zieke zeedieren, had dit persoonlijk verordonneerd. Zodra bekend werd dat een toen nog naamloze walvis was gestrand, spoedde zij zich naar de betreffende plek. In haar kielzog volgde een ploeg medici, specialisten en diertherapeuten die kennelijk thuis met een lege wachtkamer zitten. De vis die geen vis is maar een zwemmend zoogdier, moest hoe dan ook overleven en een nieuwe kans krijgen. Om dit te bevorderen, kreeg het al snel een naam. Voortaan spraken we van Johannes. Zo vervolmaak je de vermenselijking.
Wie herinnert zich niet Knut, het speelse ijsberenjong in Berlijn? Knut ist Gut, kon je toen op je T-shirt laten printen. Toen Knut een paar jaar later bijna was vergeten, stierf hij. Het oorzakelijk verband is naar mijn weten nooit onderzocht, maar zou best interessant kunnen zijn. T-shirts met de tekst Knut ist Tod heb ik nooit gezien.

Een gestrande bultrug, ondersoort van de walvis, trekt bekijks. Het is geen dagelijks fenomeen en je ziet hem niet snel over het hoofd op een vlak strand. Een tsunami aan twitter berichten overstroomde het land. Van heinde en verre kwam volk toegestroomd, vooruit uit de regio Hilversum, meer precies afdeling Mediapark.
Wie een aanhoudend met de staart op en neer klappende reus had verwacht, werd teleurgesteld. Het dier toonde van meet af nauwelijks animo naar zee terug te keren. Af en toe spoot het wat water omhoog met de ademhaling en opende het moeizaam een ooglid.
Bekend is, dat bultruggen en potvissen niet lang kunnen liggen zonder onherstelbare interne schade op te lopen. Door hun gewicht verpletteren ze namelijk hun eigen organen.

Het Dolfinarium uit Harderwijk, ARK Natuurontwikkeling, de KNMR reddingsdienst, alles en iedereen werd ingezet voor adviezen en voorstellen. Er kwam een nachtelijke operatie met inzet van een helikopter. Vergeefs. Op de uiteindelijke suggestie de reddingspogingen af te blazen en het beest een genadedood te gunnen (laatste spuitje), werd door velen afwijzend gereageerd. Vooral Lenie was mordicus tegen stervenshulp. Ze vroeg zich hardop af, in wat voor land we eigenlijk leven.
Er werd uiteindelijk toch een stoot morfine in de borstspier van Johannes toegediend, maar dit bleek onvoldoende om de dood te doen intreden. Over een volgende poging moest eerst vergaderd worden.

Johannes de stervende bultrug diende een week lang als tranentrekkende hype. Als je de media mag geloven, zijn wij een volk dat van machteloosheid de tanden kapot knarst en onszelf in slaap huilt bij de gedachte aan arme Johannes. Verdriet verbroedert en bij gebrek aan een schietpartij in een winkelcentrum of een verse doodgeschopte grensrechter is een gestrande bultrug meer dan welkom. Nu Johannes alsnog is gestorven, zal de berichtgeving vlug opdrogen. Tot zich weer iets aandient: een Verhongerde Kerstman zou een waardige opvolger kunnen zijn.

Over de kosten van Operatie Johannes heb ik weinig gehoord. Ik dacht dat het land met straffe hand naar bezuinigingen wordt gedreven. In plaats hiervan is een week lang groot materieel ingezet en hielden tientallen mensen zich onledig met een zieltogende bultrug op een zandplaat.
Dat ook bultruggen nu eenmaal sterven en er soms zelfs in slagen hiervoor een rustig plekje te vinden, is kennelijk onaanvaardbaar. De maakbare samenleving sluit ook gestrande walvissen in. Dat zij hiermee in de toekomst rekening houden!
Het zal flauw klinken, maar hoeveel keurige kerstpakketten voor arme mensen hadden niet van het aan Johannes bestede geld kunnen worden samengesteld?

Lang geleden verdween onze lieve kat ineens. Hij kwam nooit weer opdagen. Tot ik op een dag mijn voetbal onder een stapel golfplaten vandaan moest te halen met wat toevallig voorhanden was: een hooivork. In plaats van de voetbal trok ik het kleine skelet van een dier naar me toe. Aan de snorharen was onmiskenbaar te zien dat het om onze verdwenen kat ging. We bespraken mijn vondst tijdens het avondeten. Niemand werd onpasselijk. Er werd geen stille tocht voorgesteld, noch een kaarsje aangestoken. We kwamen tot de conclusie dat de kat had moeten sterven en dit dicht bij zijn huis had willen doen. Een troostrijke gedachte die volstond om ons verdriet te dempen.

Bultruggen zijn zeer stressgevoelig, heb ik begrepen. Hier hadden onze redders van likmevestje weinig boodschap aan. Ze kwamen af en aan met manschappen en lawaaierig materieel. Ze liepen vlak langs het gestrande dier dat niets kon terugdoen of vluchten. Stress incasseren was het enige dat Johannes restte.

Politiek bleek het fenomeen eveneens interessant. Marianne Thieme van de Partij van de Dieren twitterde dat ze op weg was om de redders een hart onder de riem te steken. Natuurlijk deed zij dit niet om politieke redenen, maar uit puur menselijk medeleven. Hoe ze dit dacht over te brengen aan de walvis, moet ik haar bij gelegenheid eens vragen.

Het kwam zelfs tot een oproep om te protesteren tegen de onprofessionele acties jegens Johannes. Een mooi gebaar. Nu Johannes is gestorven, nodig ik de aanhangers van deze actie uit tot een verplicht vasten voor de rest van de maand december. Zij kunnen hun kerstkalkoen afgeven bij de distributiecentra voor voedselpakketten aan armlastigen. Zo dient de dood van een bultrug nog ergens toe.

Ik moet nu de deur uit. Naar Texel uiteraard. Om de stemming onder de lokale bevolking te peilen. Nergens kun je dit beter doen dan in café De 12 Balcken in Den Burg. Ik ben van plan hierbij een vismaaltijd te bestellen en deze dieren een naam te geven voor ik ze mijn mond binnenschuif. Ik denk aan Frits en Kees. Een lekkere Skuumkoppe erbij en alles komt goed. Je moet wat, in het weekeinde.

Monk
16 december 2012
(foto: Monk)