Ah! Als ik het niet dacht: u heet Charlie! U bent solidair met de kritische medemens in kunsten en wetenschappen. Ik maak even een aantekening om te onthouden dat u volgende week ook nog Charlie heet.
De solidariteit van duizenden burgers met de slachtoffers van terreur in Parijs is begrijpelijk. Het is een schandalige aanslag, hierover kan geen twijfel bestaan. De redactie van de Franse cartoonist Charlie Hebdo werd overvallen en uitgemoord. De vrije meningsuiting bevalt sommigen niet helemaal. Overal in en buiten Frankrijk gaan mensen de straat op om spontaan tegen het brute extremistengeweld te protesteren. Je suis Charlie, wat u zegt.
Ooit heette ook ik Charlie. Dit was tijdens de oorlog van de Amerikanen in Vietnam. Charlie was een scheldnaam voor de Viet Cong, de verzetsbeweging tegen de corrupte rechtse dictatuur in Saigon en haar beschermheren uit Washington. In die dagen was het in Nederland populair om Charlie te zijn. Tenminste onder weldenkende burgers. Wie een middagje Johnson Moordenaar! had geroepen, ging vervolgens met de tram naar huis voor de warme prak. Ik zag snel het vrijgestelde van mijn positie in: ik kon helemaal geen Charlie zijn, want ik had niets te vrezen.
U bent Charlie, solidair met de vermoorde Franse cartoonist. U staat ergens voor: vrijheid van woord en beeld, een basiswaarde van de democratie. De premier is het van ganser harte met u eens. Op de Dam in Amsterdam sprak Markt Rutte hierover het ene na het andere cliché uit. Zelfs scherpe kritiek wordt door hem verwelkomd als hoeksteen van het democratisch functioneren. Een half uur voor de bijeenkomst was ik toevallig in de binnenstad. Een koud kunstje om ook op de Dam te gaan staan. Maar ik liet het na. Omdat ik vreesde dat politici en andere volksmenners de gelegenheid zouden uitbuiten om eigen voordeel te halen. Helaas kreeg ik gelijk, in ieder geval waar het de premier betreft. Zijn belijdenis rook sterk naar reclame voor de VVD.
Charlie is de held van de dag, maar tot voor kort was hij bepaald impopulair. De uitgeverij liep ook slecht. De Franse autoriteiten beschouwden hem als een lastpak, iemand die het politiek klimaat verpest en op scherp zet. Hij werd fysiek bewaakt, maar aan de vele haatmails en doodsbedreigingen werd niets gedaan.
Precies zoals bij ons Theo van Gogh werd gewantrouwd en afgewezen. Toen deze cineast met een grote mond werd vermoord door een extremist van de anti Charlie soort weende het land eveneens krokodillentranen. Achter de schermen ging vooral bij links Nederland de kurk van de champagne: eindelijk was men verlost van die dwarsligger tegen de toen nog straf verdedigde muliculti samenleving! De leiding van het CDA* sprak openlijk uit dat Van Gogh om problemen had gevraagd. Hij had immers een religie beledigd en dit is voor het CDA het allerergste. Over fundamentalisme gesproken.
Charlie in Nederland is vandaag de dag in veilige handen. Al jaren wordt gewerkt aan slagvaardiger en goedkopere veiligheidsdiensten. Goedkoper en beter zijn hier te lande synoniem. Ook de politie doet steeds meer met minder geld. Overbodige trainingen zijn opgeheven, de telefoons werken prima wanneer je er drie keer mee op het dashboard klopt en elke agent weet van de hoed en de rand in riskante wijken. Veiligheid staat trouwens steeds voorop in het beleid, zoals zeer recent een uitgelekt rapport over de NAM in Groningen maar weer blijkt. Hierin staat dat het onze bestuurders met de gaswinning puur en alleen om de winst ging en dat wie zanikte over de veiligheid op problemen kon rekenen.
Neemt u van mij aan: Charlie is zelden populair. De bestuurders vrezen en haten hem. De bevolking wil geen gelazer. Een beetje jennen wordt nog toegestaan, maar harde en onderbouwde kritiek op de bestaande orde wordt niet op prijs gesteld en desnoods hardhandig bestreden. De cartoonist Gregorius Nekschot was 3 jaar lang onderwerp van onderzoek door Justitie wegens aangiften voor het beledigen van een volksgroep. De tekenaar werd van zijn bed gelicht en is inmiddels gestopt met zijn werk. Was hij subtiel? Nee, dat was hij niet. Maar hoe goed kent u het werk van Hebdo eigenlijk?
De journalist Willem Oltmans werd zijn halve leven gedwarsboomd en belandde in de bijstand omdat hij dingen had gezegd en gedaan die Den Haag niet bevielen. Pas toen hij al bijna dood was, kende de Staat hem een financiële compensatie toe. Zo had het recht alsnog zogenaamd gezegevierd.
Wanneer U Charlie wilt zijn, moet u vanaf heden elke aantasting van het Vrije Woord of Beeld openlijk kritiseren. Ook wanneer de inhoud van de boodschap u even niet bevalt. Ik zal mezelf in geen geval Charlie noemen. Voor Monk kan ik al niet instaan.
Monk,
10 januari 2015
(foto: Monk)
* CDA: Hirsch Ballin