Stelling van de dag: uw geld staat uit bij kermisklanten.
Ingeval slechts 2% van de opvraagbare banktegoeden daadwerkelijk wordt weggehaald, raken de Banken in acute nood en stort het financiële systeem in*.
Onze bestuurders spreken graag in bezwerende termen. Een kleine greep uit het trommeltje met dooddoeners:
Nederland kan wel een stootje hebben, het consumentenvertrouwen neemt toe, de werkloosheidstoename vertraagt, er worden weer enige huizenblokken gebouwd en we mogen tussen Amsterdam en Utrecht maar liefst 130km in het uur rijden.
En nu maar hopen dat de bekeuringenmachine correct is ingesteld. Hoera!
De grootste vrees van de Banken is, dat we ons geld daar weghalen. Precies hierom kennen we de zogenaamde Staatsgarantie op een deel van onze spaartegoeden. Om dezelfde reden ook, hebben Den Haag en Londen de soevereine staat IJsland de duimschroeven aangelegd om de verloren centen van Icesave terug te halen.
Den Haag had nog een secundaire reden zich in te spannen: Nederlanders parkeerden hun geld bij de IJslandse Bank om enigszins te ontkomen aan de te hoge rente die de Belastingdienst als inkomsten aannam bij het vaststellen van uw jaarlijkse aangifte. Met andere woorden: Den Haag wilde liever niet in het beklaagdenbankje belanden ingeval spaargeld van Icesave foetsie bleef en een gedupeerde op de idee zou komen een klacht in te dienen tegen Zuster Financia in Den Haag.
Ten slotte wil ik eraan herinneren dat IJsland het kleine jongetje achterin de klas is. Wat, ingeval de centen uitstonden in de USA? Had Den Haag dan ook een grote mond durven opzetten? Nee dus: ten gevolge van de financiële crisis verloren Nederlandse beleggers vele miljoenen in dit land. And there was nothing but silence.
Maar let op: wanneer een grote Bank vandaag instort ofwel failliet gaat, komt er van Staatsgarantie op het verlies van spaartegoeden bitter weinig terecht. De bedragen in kwestie zijn namelijk astronomisch en daarmee ook voor de Staat onoverkomelijk. Banken bestaan bij gratie van het vertrouwen dat wij hen schenken. Dat dit vertrouwen na de schending van 2008 nog bestaat, mag een wonder heten en zal gebaseerd zijn op de traagheid van ons brein plus de propaganda van de Banken en Europese regeringen wier lot onderling is verweven. Maar dit betekent nog niet, dat vertrouwen ook terecht is.
Zowel in de USA, niet toevallig bakermat van de crisis, als in Europa en de Aziatische kapitalistische landen, werden honderden miljarden aan overheidssteun in het systeem gepompt. Dit nalaten, had absoluut geleid tot wereldwijde instorting van het financiële systeem en daarmee ook van de echte economie. Waar Banken omvallen (omdat ze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen), verdwijnen de mogelijkheden tot financiering van productie, handel en transport. Het is aan ons gebrek aan voorstellingsvermogen te danken, dat wij niet van angst ineenkrimpen bij de gedachte aan wat dit in de praktijk van alledag zal betekenen: lege supermarkten, paniek, criminaliteit, chaos, ingrijpen door politie en leger. Everything is coming to a grinding halt, om met The Cure te spreken.
U mag denken dat ik een zwartkijker ben, een onheilsprofeet. Ik zeg u, dat een volgende en nog zwaardere crisis annex recessie in de maak is. Dalende beurskoersen wereldwijd zijn de kraaien die wintertijd aankondigen.
Reden is, dat weinig tot niets is geleerd van 2008. Banken en Verzekeringsmaatschappijen zijn overeind gehouden met belastinggeld, maar veranderden nauwelijks iets op structurele basis. Regeringen zijn de grip kwijt en kunnen of durven noodzakelijke harde maatregelen niet op te leggen.
In (alweer) de USA is dit zonneklaar. Zeer recent heeft het Hooggerechtshof maatregelen tegen de uitstoot van vervuilende energiebedrijven afgekeurd. Dat dit kan gebeuren, noem ik systeemrot. Hierbij gaat het niet meer om falende personen, maar om in het systeem van staat en economie goedgekeurde maar funeste invloeden.
Terwijl onze bestuurders volharden in optimistische taal en bancaire processen steunen die tot de crisis hebben geleid, is er nauwelijks sprake van economisch en echt financieel herstel. Waar dit wel wordt gesuggereerd, bestaat grote kans dat de voorstelling van zaken is gebaseerd op creatieve statistiek, ook wel boerenbedrog genoemd.
Ter illustratie: nog steeds kunnen Banken en Verzekeringsinstellingen schuldpapieren in hun boekhouding opnemen als activa, waardevolle bezittingen. Als waardebepaling wordt gekozen voor de fictieve verkoopwaarde van de schuld (bijvoorbeeld een hypotheek). Verkoopwaarde? Inderdaad, er werd en wordt volop gehandeld in schulden. Zelfs ingeval de fictieve waarde overeenkomt met de werkelijk uitstaande schuld, is het voorlopig gewoon papier en beslist geen garantie voor daadwerkelijke inlossing. Het is niet meer dan een zo positief mogelijk voorgestelde aanname. Met de werkelijkheid heeft het weinig te maken.
Onlangs werd een deel van ABN/AMRO vrijgegeven voor hernieuwde beursgang. Even was er oponthoud wegens een ego conflict tussen Zalm (voorzitter Raad van Bestuur ABN/AMRO) en Dijsselbloem (Minister van Financiën). Dit wegens de vrijpostigheid van Zalm om alvast een vette bonus voor zichzelf te bedenken, terwijl de Bank nog voor miljarden in het krijt staat bij de belastingbetaler. Hiermee tartte Zalm de positie en de moraliteit van de minister net iets teveel. Hij moest terug op de poef, maar zal in een later stadium ongetwijfeld alsnog zijn gram halen: met rente uiteraard.
De naar de beurs geloodste tranche werd aardig weggezet op de financiële markt, maar inmiddels is de koers van een aandeel ABN/AMRO flink gekelderd. De daling is niet voorbehouden aan deze Bank; wereldwijd is er een teruggang. Wat dit betekent? Dat het aanbieden van de volgende tranche van de genationaliseerde Bank ABN/AMRO wel eens een stuk nadeliger kan uitpakken voor Nederland BV. Ofwel: de kans neemt toe dat de belastingbetaler een groter deel van de miljarden aan steungeld nooit terug ziet.
Misschien moet de burger eens beter overdenken of hij zijn geld wel aan een dergelijke Bank wil toevertrouwen? En kan de Kamer misschien wetgeving aannemen die sjoemelende bankiers naar de rechtbank loodst in plaats van naar een fijne nieuwe topfunctie met behoud van hun volkomen onterecht opgeklopte inkomsten?
Waar zou die wetgeving over moeten gaan? Ik stel voor, dat doelbewust spelen met de economie en het beroven van miljoenen gewone mensen neerkomt op landverraad.
En u weet wat daar wereldwijd op staat.
Monk
10 februari 2016
* Der grösste Raubzug der Geschichte, Weik & Friedrich, Bastei/Lübbe AG, Köln, 2014.
