Monkwise

columns verhalen fotografie

Gerrit Ben Ali Baba

| Geen reacties

Vanmorgen ontwaakte ik met een gevoel van beklemming. Meteen begreep ik de oorzaak: ik heb mijn belastingaangifte nog niet gedaan! Ik kroop onder mijn bureau vandaan, vastberaden dit ernstige verzuim terstond te herstellen.

Belasting betalen, net als bijna iedereen. De uitzonderingen vormen helaas een geducht deel van het theoretisch belastbaar BNP. Waar belasting wordt ontweken, is dit ten nadele van de sukkelaars die er wel voor opdraaien. Bovendien verzwakt het de financiële armslag van het landsbestuur en verschuift het de balans tussen zowel arm en rijk als tussen privaat en openbaar. Wie rijk is, laat zich niet de wet voorschrijven, bedoel ik. Denk aan het gevecht dat gaande is met de farmaceutische industrie of aan de sjoemelsoftware in de auto-industrie – allang bekend bij de overheid.

De Panama Papers tonen op voorhand, hoe rijken de weg naar vrijwaring weten te vinden. Het gaat om private personen en om bedrijven. Schimmige constructies en vage brievenbus adressen voeren naar Fantasy Island. Niet alleen via een notoir perfide land als Panama, maar gewoon via Nederland. Fiscale specialisten zoeken nauwgezet naar mazen in de wet. Ingeval hun gedrag wordt ontdekt, verwijst men haastig naar de wet die dit niet verbiedt. Zelfs onze minister president Rutte deed dit onlangs in de Teevendeal.
Het mocht, zei Rutte. Afgezien van de vraag of dit staande valt te houden, klonk het even armoedig als het neoliberale afbraakbeleid zelf.

Hiermee is meteen een kern van het probleem benoemd: de legaliteit van wangedrag. Gebrekkige wetgeving maakt dit niet alleen mogelijk, maar verschaft de dader ook het argument om de moraliteit te omzeilen: het mag, omdat het niet verboden is. Deze trant van redeneren begint sterk in de mode te komen en getuigt van een cultuur waarin mensen aan elkaar en het grotere geheel geen boodschap meer hebben. Nog even en het zal blijken dat Nederland geen haar beter is dan Griekenland of (even zoeken naar een ander geschikt voorbeeld) Oekraïne.

Onze overheid doet niet alleen mee aan wangedrag, zij neemt geregeld het voortouw. Denk aan de keiharde incassopraktijken van de Belastingdienst, het UWV en gemeenten, maar ook aan het afkopen van grote fraudezaken en het zakendoen met criminelen. Waar het op neerkomt, is dat overheden er alles aan doen om hun inkomsten te maximaliseren, zoals het eufemistisch wordt genoemd. Zij is hierbij al te vaak onverschillig voor de sociale gevolgen voor betrokkenen en de samenleving als geheel. Alleen het geld telt. Alleen de korte termijn telt.

Ingeval de bevolking echt begint te sputteren, kondigt dezelfde overheid aan onderzoek te zullen doen en dus haar eigen vlees te gaan keuren. Dit ongetwijfeld naar voorbeeld van het veel geprezen zelfreinigende vermogen van het bedrijfsleven, waarover ik hier maar zal zwijgen. Wat ervan terechtkomt, zien we in de uitvoering van de PGB’s: er deugt nog altijd niets van. Idiote keuringsuitslagen van UWV worden door UWV zelf her beoordeeld; het zogenaamd scheef wonen wordt bestreden met illegaal doorgeven van particuliere belastinggegevens aan woningcorporaties.

Dat de overheid niet alleen passief, maar ook actief de verdeeldheid in dit land bevordert, wordt getoond door – daar is ie weer – Gerrit Zalm, voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN/AMRO.
Deze Bank treedt op als aandeelhouder in firma’s van Belastingparadijzen, teneinde te verbergen wie de echte eigenaar is. Nominee shareholdership is de welluidende naam van deze constructie. Alweer: niet expliciet bij wet verboden, maar voor een Bank die grotendeels in handen is van Nederland BV, bepaald immoreel. Een Bank die werd gered met belastinggeld dat wel geïnd kon worden, houdt doelbewust en tegen betaling personen en bedrijven fiscaal uit de wind. Het wordt tijd uit te zoeken of de wetgeving hierin toevallig ontoereikend is.

Het Nederlandse volk houdt wel van een grapje, een vriendelijke aanmoediging. De Belastingdienst kwam dus met een tekst die leuk bedoelde te zijn:
Het is weer zover! We mogen weer aangifte doen!
Per 1 april is de toonzetting aangepast:
Het kan natuurlijk zijn dat u er nog niet aan bent toegekomen. Maar u moet nu toch echt wel aangifte gaan doen!
Binnenkort verwacht ik de derde en laatste fase op de treurbuis. Hierop zien we gewapende mannen burgerhuizen binnenvallen en de inboedel weghalen, de bewoners in tranen achterlatend:
We hebben vaak genoeg gewaarschuwd, mensen! Had u zich maar bij Gerrit Ben Ali Baba moeten melden!

Monk
11 april 2016
(foto: Monk)

Geef een reactie

Verplichte velden zijn aangegeven met een *.



De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.