Steeds verder drijft het nieuwe Nederland naar oorden waarvan ik geen notie heb en evenmin wil zijn. De effecten van een langdurig proces van een schijnbaar normloos liberaliseren doen zich gelden. Waar zelfs nabije delen van de wereld al jaren in brand staan, worden wij aangespoord voort te neuzelen over vakantiebestemmingen en een nieuwe dakkapel. Onnozelheid van de burger is een verdienste.
Neem Christa Noella, een mooi jong meisje van allochtone herkomst. Keurig in de kleding, naar alle scholen geweest die zij aankon, in vrijheid haar mening via de sociale media verspreidend. En toch ontevreden, teleurgesteld, misschien wel heel boos.
Christa heeft besloten, niet langer mee te doen aan de Dodenherdenking. Deze heeft zijn waarde verloren door de hypocrisie van de samenleving. Voor haar heeft 4 mei geen zin wanneer we het opkomende fascisme en moslimhaat in Nederland gewoon zijn gang laten gaan.
Christa is een kind van de tijd, zoals wij dat allen zijn. In zekere zin en vanuit haar perspectief begrijp ik haar opstelling wel.
Mijn cryptische antwoord luidt: dat komt er nou van.
Eerder op de avond zag ik een merkwaardig bericht op tv. Driehonderd mensen van allerhande leeftijd kwamen bijeen op een plek vol grafstenen. Het betrof het Nationaal Ereveld in Loenen. Ieder ging staan bij een steen waar een overleden leeftijdsgenoot ligt. Zo moesten we een indringend beeld krijgen van hoe erg de oorlog ooit was geweest. Oorlogsslachtoffers krijgen een gezicht, kopte de krant er vanmorgen bij. En ja hoor, onze bestuurders willen graag meeliften. Premier Rutte houdt hier op 4 mei een toespraak.
Het beeld was inderdaad indringend: nooit zo’n abjecte vorm gezien van pseudo-identificatie, ofwel entertainment. Dit gaat verder dan hypocrisie: het is de werkelijkheidsbeleving van een land dat elke echte band met het verleden van zich heeft geworpen. Dat krijg je ervan wanneer je de jeugd trakteert op via internet verzamelde informatie in plaats van op kennis. De jeugd leert de rekenmachine bedienen, maar snapt weinig van rekenen als systeem. Taal wordt uit de spellingcontrole gehaald, niet verworven door handgeschreven dictees. Bijdehand zijn, nam de plaats in van bewustwording. De mens gereduceerd tot een identiteitloos wezen, gericht op produceren en consumeren. Hier gaan we nog eens de rekening voor betalen, voorspel ik alvast.
De hedendaagse Nederlander is niet langer bij machte een stukje afstand in acht te nemen: alles moet vandaag zijn en toepasbaar op het eigen leven. Het gevoel dat op het Ereveld wordt opgeroepen, is niet langer gericht op de man of vrouw die de dood vond onder oorlogsomstandigheden, maar op het narcistische ego van de levende. Staat goed op Facebook: ik was erbij, daar op dat Ereveld en ik volbracht een sociale daad. Stel idioten!
Zo is het ook gesteld met Christa. De herdenking dient van haar in het licht te staan van hedendaagse verdraagzaamheid, met name naar de gediscrimineerde moslim. Klinkt mooi en ik ben de laatste die iets heeft tegen onderlinge verdraagzaamheid. Alleen: de Dodenherdenking dient te gaan over hen die werkelijk slachtoffer werden in een oorlog die tot de dag van vandaag diepe sporen trekt. Christa leeft in vrede en voorspoed, al is het te midden van Kaaskoppen die het buskruit niet zelf uitvonden, maar via slinkse handel uit China haalden: beter goed gejat dan slecht bedacht.
De door haar (terecht) gesignaleerde hypocrisie rond de herdenking, leg ik neer bij een futloze politieke atmosfeer, gericht op hype en entertainment, waar kennis en inzicht nodig is. Neoliberalisme wil geen verleden of het moet dat van de VOC zijn. Waarbij hypocrisie andermaal centraal staat. Immers de VOC werd herontdekt (Balkenende) om ondernemerschap en rijkdom aan te prijzen, niet om de ontberingen van de manschappen, het militaire geweld en beroving van andere volken te tonen: wel de lusten, niet de lasten.
Ook bij in Nederland wonende moslims vormt het ontbreken van kennis de kern van radicalisering. Op school leer je niets meer van enig belang. In de kraag gevatte moslim terroristen blijken hooguit een uittreksel van de Koran te kennen.
Armoedige troost mag gevonden in de omstandigheid, dat ook de jonge generatie Kaaskoppen van toeten noch blazen weet. Een 5e jaars vwo scholiere, met de groep op reis in Italië, stelde haar docente de vraag: ligt Rome eigenlijk nog wel in Europa?
We leven in duistere tijden, maar als je wacht tot 5 mei is het overal feest!
Monk
3 mei 2016
(foto: Monk)
