Torgau (D)
Angela Merkel bepleitte in Straatsburg de oprichting van een EU leger, met een eigen beleid voor de ontwikkeling en export van wapens. Ervaren als zij is, sprak zei dit uit nadat de Franse president Macron zich in scherpere bewoordingen in die zin bij CNN had uitgesproken. Trump voelt zich zwaar beledigd. Hij is een zeer gevoelig man, vooral voor zichzelf.
De herdenking van WO I in Frankrijk bood een geraffineerd spektakel met een keur aan regeringsleiders. Onze eigen premier Rutte stond ergens in de achterhoede, maar was wegens zijn lengte meteen zichtbaar. Size matters, zal ik maar zeggen. De toespraak van Macron was uitgekiend en politiek bedoeld. Het kon Trump onmogelijk ontgaan dat diens nationalistische opvattingen ter plekke werden afgedaan als de gevaarlijke tegenhanger van patriottisme. Vergeefs trachtte hij neutraal te kijken. Merkel had de ondankbare taak het land te vertegenwoordigen dat maar liefst twee wereldoorlogen begon, dood en verderf zaaide en uiteindelijk verloor. Zij toonde staatsmanschap waar Trump de chagrijnige puber uithing.
Een echt EU leger. Mooi gesproken en aardig bedoeld. De haalbaarheid is een andere zaak. Er zijn tegenstrijdige industriële en geopolitieke belangen, rammelende begrotingen van zuidelijke landen en het gegeven dat Duits militair leiderschap in grote delen van Europa nog minstens een eeuw ondenkbaar is. Trump verfoeit de idee van een EU leger. Hij vreest verlies van geopolitieke macht en meer nog van zijn aanzien. Daarbij willen de Amerikanen juist hun nucleaire arsenaal opfrissen. Zij zijn sowieso de grootste wapenexporteurs ter wereld. Europese keuze voor een eigen wapenindustrie gaat de Amerikanen geld kosten en Trump verspeelt electorale stemmen.
Frankrijk en Duitsland tonen moed, de handschoen tegen een onvoorspelbare regering in Washington op te nemen. We kunnen niet wachten tot de Amerikaanse republikeinen hun verstand hervinden en Trump in 2020 afserveren. Een beetje meer openlijke steun voor Parijs en Berlijn vanuit bijvoorbeeld Den Haag zou chique zijn. De uitspraken van Macron en Merkel zijn op te vatten als realiteitsbesef over de veranderende verhoudingen op het wereldtoneel. Zij vormen ook een waarschuwing aan het adres van Washington: dat herverkiezing van Trump over 2 jaar de Amerikanen isolement en financiële verliezen zal opleveren. Wie zich stelselmatig afsluit en anderen beledigt, zal uiteindelijk de prijs betalen.
Trump had een punt toen hij, meteen na zijn aantreden, begon te roepen dat de Europese bondgenoten militair meer moeten bijdragen. Europa leunde al te lang op het commitment van de Amerikanen. Europa erkent dit inmiddels, zij het met tegenzin. Trump deed zijn oproep evenwel vooral om de Amerikaanse wapenindustrie te bevorderen. Zijn geopolitieke belangen liggen eerder in Azië dan in Europa. Dit verraadde hij door al eens te dreigen dat Washington uit NATO zou stappen. Zoals hij overigens ook bondgenoot Zuid Korea schoffeert en dreigt, kennelijk om een standbeeld te verwerven in Pjongjang. Hoe doe je zaken met een idioot?
Europa doet er alleszins verstandig aan ons geld niet zomaar naar Washington over te maken en te vertrouwen op handhaving van Amerikaanse militaire steun. Een Europese wapenindustrie opzetten, toont kracht en maakt ons minder afhankelijk. Herbewapening gaat niet alleen over tanks en fregatten, maar vooral over cyber en intelligence.
Rusland aast duidelijk op voormalige landsdelen. Het is gebaat bij Europese zwakte en ruzie met de Amerikanen. Geen antwoord hierop te geven, is ook een antwoord.
Monk
14 november 2018
Foto: Monk
