Oostzaan

Doffe vermoeidheid daalde in mij neer toen ik de tv uitschakelde. Van geruchten over een schietpartij bij een tram, belandden we in een ijlings naar niveau 5 (code rood) opgeschaald terreurdrama met een Turkse (dus islamitische) verdachte, al snel bekend als dader maar dan van een waslijst andere feiten. De media stroomde van heinde en verre toe, de format van Christchurch gretig uit de la trekkend. De premier repte zich met bezorgd gelaat naar een spoedberaad in een driehoek, door verslaggevers stuntelig uitgelegd. Binnen de kortste keren ging Den Haag uit van een aanslag met terroristisch motief. Iemand had de verdachte bovendien Allah Akbar! horen roepen. Dat veel moslims dit zelfs uitroepen wanneer ze zich met een hamer op de duim slaan, is kennelijk onbekend. Zelf roep ik overigens in voorkomend geval drommels!

Urenlang herhaalden de media hun geringe kennis, meningen, vermoedens en bedenksels. Honderdvoudig draaide de camera naar de plaats delict, gleed over daken van de stad, kwam weer uit bij iemand met een onbeduidende mededeling. Wie kan daar naar kijken en luisteren zonder van verveling om te vallen? Een enkel beeld verraste onbedoeld:
In de binnenstad van terreurdoel Utrecht staat een blonde jongedame op straat om de ongebruikelijke stilte te fotograferen.
Iemand had haar verstand tenminste nog bij elkaar.

Wat een timing van de dader! Twee dagen voor de provinciale verkiezingen, waarvoor je met alle denkbare inspanning en reclame nauwelijks de helft van het stemvee de deur uit krijgt. Politiek Nederland, voor de gelegenheid op straatcampagne, dook meteen de bunkers weer in. Dit gold evengoed voor Baudet, die zijn zogenaamde moed toonde in het ontoegankelijke Kuhrhaus van Scheveningen.

De premier belegde een persconferentie, nadat hij minister Grapperhaus ervan had doordrongen dat de dader als de sodemieter gevonden moest worden. Stel je voor: verkiezingsdag terwijl een islamitische terreurverdachte onvindbaar is! Rutte sprak de bevolking plechtig toe en putte hiervoor uit het terreuridioom met Koninklijk Keurmerk: standvastig, naast elkaar, intens, triest, geschokt, onschuld, beschaving. Vergelijkbaar met het recept waarmee doktersromans worden geschreven.

Erg moeilijk kan het vinden van de verdachte niet zijn geweest. Hij was gefotografeerd en werd aanstonds herkend bij politie en het OM, de rechtbank en zijn buren. Het justitieel dossier is een catalogus aan begane delicten, variërend van inbraak en benzinediefstal tot verkrachting en poging tot doodslag. Kortom: een doorgesnoven draaideurcrimineel van wie het woonadres en de connecties bekend zijn als de bonte hond. Het AT trapte een paar deuren in en ving en passant nog een ander crapuul: mission accomplished. Netjes gedaan maar geen grootse daad, op geen manier vergelijkbaar met Christchurch of Parijs en dus nauwelijks een argument om politiek op mee te liften.

De premier probeert over te komen als Staatsman. Lastig, wanneer je het juiste profiel niet bezit en al voor de derde kabinetsperiode expliciet de hoeder van VVD belangen uithangt. Natuurlijk gaan de verkiezingen door!, riep de man van het tere vaasje. De aanslag is een politiek geschenk uit de hemel zo vlak voor D-day. Bekend is namelijk, dat in dergelijke gevallen de burger conservatief stemt en ertoe neigt tegen het gezag aan te schurken.
Dat het kabinet iets heeft uit te leggen over de verdachte komt wel na de stembusgang.

Utrecht beleefde een drama, laat dit duidelijk zijn. Het hoeft niet kleiner te worden gemaakt dan het is. Maar is het een aanslag? Tegen wie of wat dan precies?
De verdachte heeft een Turkse en islamitische achtergrond. Dit kan een rol spelen, maar voorlopig zegt het weinig.

Laten we vooral de rol van Den Haag in het oog houden: kabinetten lang van rechtse politiek zijn de budgetten voor preventie, zorgverlening, politie en gevangenis teruggeschroefd en is tot bureaucratische schaalvergroting overgegaan. Zelfs agenten hebben het opgegeven melding te maken van allerhande tegen hen gericht geweld: er gebeurt toch niks mee. De schietpartij in Utrecht lijkt vooral de rekening voor aanhoudend wanbeleid.

Politiek en maatschappelijk is er werk aan de winkel. Marktwerking heeft in sociale structuren bij lange na niet gebracht wat liberalen erover beweerden. Belastingparadijsje spelen voor het bedrijfsleven en afknijpen van het werkvolk moeten vanaf nu wijken voor herstel van wat decennialang werd verwaarloosd: onderwijs, zorg, defensie, politie, OM, pensioenen: allemaal saaie shit waaraan politiek weinig brood valt te verdienen.
Dit op te pakken, zou op staatsmanschap wijzen.

Monk,

19 maart 2019
Foto: Monk