Onze politici spreken zich er natuurlijk niet over uit, maar ten diepste is de hamvraag of wij bereid zijn echte offers te brengen voor Oekraïne. Dit is weliswaar een Europees land, met grensgaranties die ook door Moskou zijn ondertekend, maar het is relatief onbekend, met een bestuurlijke cultuur die weinig tot de verbeelding spreekt. Onbekend maakt onbemind. Hieraan doet het onrecht van de Russische oorlog in dit land overigens niets af.
In chaos en emotie is een scala van financiële sancties aan Moskou opgelegd. Deze snelle en massieve reactie is door Poetin beslist onderschat. Hij rekende ongetwijfeld op een verdeelde EU. Hieraan werkte hij zelf van harte mee. Denk aan het recente gascontract dat met Orban van Hongarije werd gesloten. Gaan sancties de opstelling van de Russische leiding werkelijk aantasten? Oligarchen mogen wat mopperen, kunnen een tijdje niet uitvaren met hun kingsize privé schip of moeten een kostbaar schilderij verkopen om aan contanten te komen, maar wat zal het? Het is sowieso lastig werkelijke effecten te meten, waar we uit Rusland hierover niets zinnigs mogen vernemen en wij thuis worden overspoeld met geringe feiten en impliciete propaganda. Deze moeten ons de idee moeten verschaffen dat de strijdkrachten van Moskou niets voorstellen. De oorlog mag voor Poetin minder gunstig verlopen dan hij verwachtte, maar voor Oekraïne doemt totale vernietiging van de steden op. Geloven onze bestuurders werkelijk dat het Kremlin kraakt onder de sancties en dat Poetin zal bezwijken voor deze druk?
Stellen de sancties eigenlijk wel wat voor? Feit is, dat de leverantie van Russisch gas aan de EU vooralsnog doorgaat. Sinds het begin van de inval in Oekraïne heeft de EU op basis hiervan 12.000.000.000 euro in de oorlogskas gestort van het Kremlin. President Biden noemde Poetin een oorlogsmisdadiger. Hierover kan het Internationaal Gerechtshof misschien ooit oordelen, maar is het op dit moment verstandig gratuite spierballentaal uit te slaan? Biden heeft makkelijk roepen, want de US is veel minder afhankelijk van Russische import. Er is ook een ethisch bezwaar tegen zijn uitlating: hoe moeten we het Westerse optreden in bijvoorbeeld Irak beoordelen? Of wat te denken van onze stilzwijgende aanvaarding van de helse oorlog die olieleverancier Saoedi-Arabië tegen buurland Jemen voert, nota bene met Westerse wapens? Hoe schoon zijn onze eigen handen?
Het Westen blokkeert de toegang tot Russisch geld op de banken buiten dit land. Deze maatregel heeft vast wel effect op de Russische economie (en dus op het prijspeil voor de gewone burger daarginder), maar de elite rond Poetin zal er geen boterham minder om eten. Men wacht in het Kremlin rustig af hoe het westen zijn wisselgeld opmaakt. De binnenlandse oppositie zit achter de tralies en de media zijn in handen van de overheid. Bovendien: actie is reactie: hier te lande is de zonnebloemolie al uit de winkelschappen, brood zal snel duurder worden en wat ingeval de Russen de gaskraan op slag gewoon dichtdraaien? Een beetje meer Realpolitik van een EU die zelf voor deze afhankelijkheid heeft gekozen, lijkt mij op z’n plaats. Dan mag je binnenskamers van mij Poetin best een crimineel van de ergste soort noemen. Dat is hij namelijk..
Nederland blinkt als gebruikelijk uit in hypocriet gedrag. Minister Kaag meldde zonder blikken of blozen dat er 6 miljoen euro aan Russische tegoeden was bevroren. Kennelijk dacht zij dat dit een bedrag is waarmee je kunt thuiskomen. Even rondbellen zou haar hebben geleerd dat de Belgen op dat moment al 10.000.000.000 hebben geblokkeerd.
En Kaag had nog iets anders kunnen opsteken: dat er in ons land voor 80.000.000.000 aan Russisch geld omgaat.
DNB-chef Klaas Knot werd opgetrommeld om onze zuinigheid te verklaren. Gezagsgetrouw als DNB wil zijn, sprak Klaas een beetje beschroomd dat het ging om opstartproblemen en dat we inmiddels zijn gevorderd tot 200 miljoen. Verder zou de Belgische situatie anders in elkaar steken. Het mag allemaal waar zijn, maar overtuigt het? Wat te denken van de Zuid-As in Amsterdam, waar met goedvinden van Den Haag sinds jaar en dag Russisch (en ander) besmet geld wordt witgewassen en belastingtechnisch ontweken zoals het fraai wordt genoemd?
Hamvraag blijft of wij – in de EU en in Nederland – standvastig genoeg zullen blijken om desnoods abrupt en helemaal zonder Russisch gas en graan te kunnen overleven. Concreet: elektriciteit op rantsoen, 5 euro voor een brood, 12 voor een kilo gehakt en de friteuse wegens gebrek aan zonnebloemolie voor onbepaalde tijd opbergen. Hoelang brengt de verwende burger in het Westen dit op?
Emoties, opgewekt door afgrijselijke oorlogsbeelden, zullen hoe dan ook afstompen en wegvloeien. Inzamelacties voor geld drogen op. Het gejammer aan de benzinepomp zal toenemen, net als de wanhoop van minder bedeelden over stijgende rekeningen die niet gecompenseerd worden. We kijken nog eens op de kaart van Oost Europa en stellen vast dat Oekraïne best ver weg ligt. En hoeveel geld is er nog in de schatkist waar Sinterklaas de afgelopen 2 jaar meer dan 80.000.000.000 voor het bedrijfsleven heeft gepeurd? Wie betalen straks die rekening?
We zullen zien hoe sterk de knieën zijn, hoelang de rug recht blijft en wat er aan echte solidariteit bestaat. Het tegen internationale afspraken in nauwelijks aanpakken van Russisch geld voorspelt weinig goeds in een koopmansland dat wordt geleid als een bedrijf.
Monk 20 maart 2022
foto: Monk
