De uitbreiding van Europa naar het oosten na 1990 vond niet plaats vanuit een gevoel van verbondenheid met of zelfs maar belangstelling voor de mensen die er wonen. Het was bovenal een project van en voor grote ondernemingen om de winst te kunnen opkrikken. Er werd nauwelijks geïnvesteerd in uitwisseling van waarden en opvattingen, niet in kritische observaties van de journalistiek en laten we wel zijn: het boeide de gemiddelde Europese burger geen hol. Zolang er maar veel en goedkope producten binnen stroomden.

West Duitse ondernemingen wezen de weg door te tonen hoe je de voormalige DDR kon aanpakken: fabrieken sluiten, kolchozen dicht, tradities overboord, manshoge reclameborden plaatsen en de inwoners afdoen als achterlijk en racistisch.
Kwamen er vluchtelingen het land binnen (zoals massaal in 2015), dan wezen de bestuurlijke vingers naar de oostelijke gebieden. Hier werd een autochtone generatie intussen werkloos en afgedankt. Alleen omdat Oost en West in Duitsland echt werden samengevoegd, werd uiteindelijk veel geld gestoken in de opbouw van de harde infrastructuur: wegen en spoorlijnen, elektra, medische en sociale voorzieningen. Voor de sociale en mentale gevolgen van meer dan een halve eeuw dictatuur (eerst Hitler, daarna Stalin) was geen belangstelling. Geef de lui een ijsje of hun Stasi dossier.

Landen als Polen en Slowakije, Roemenië en Bulgarije werden ingelijfd door de EU en NATO. Dit berustte in eerste instantie niet op geopolitieke inzichten, maar op marktoverwegingen: goedkope arbeid, grondstoffen en terreinen, gevolgd door afzet van westerse industrie en handel. Politieke figuren als Schröder, nota bene van de SPD, deinsden niet terug voor functies in Russische staatsbedrijven als Rosneft en Gazprom. De voormalige Bundeskanzler werd bevriend met Poetin en hij was de enige niet. Liberalen doen zaken met iedereen en bekommeren zich niet om de gevolgen op langere termijn zoals het spekken van staatskassen die later tegen je gebruikt worden. Vandaag focust iedereen op Rusland, maar de gang van zaken is evengoed van toepassing op China.
Je kan erop wachten dat Xi zich aan Taiwan zal vergrijpen. Dan zijn we natuurlijk weer uiterst verbaasd en getroffen.

Nederland ontwaakt met frisse tegenzin uit haar consumentisme en narcistische droom. Angstaanjagende beelden en berichten uit Oekraïne worden nog steeds afgewisseld met schreeuwerig entertainment, gezanik over een broodnodig nachtleven en debiele reclame voor producten die niemand nodig heeft: het oude abnormaal.
Nederland komt in actie! Afgedankte troep die bedoeld was voor de Kringloop wordt nu met treinwagons naar de grens van Polen met Oekraïne gebracht. Sommigen stappen zelf in de auto om naar de grens te rijden. Graag zou ik vernemen, wie van hen daarginder GEEN selfies maakt. Corona laait weer op wegens carnaval, maar wij luiden de kerkklokken om tegen Poetin te protesteren. Lijkt dit niet verdacht veel op het even inhoudsloze gratuite klappen op straat voor de Zorg?

Mark, onze onverschrokken staatsman, kwam op tv met mooie woorden over de ramp die zich in Oost-Europa voltrekt. De RVD was kennelijk een beetje traag met het knippen in Marks toespraakje: premier Zelenski heeft mij gevraagd te reageren……. Het gebrek aan empathie droop er weer eens van af. De persconferentie volgde het bekende recept: de situatie nog maar eens beschrijven, medeleven uitspreken, zorgen delen en tot slot solidariteit betuigen. broedervolk, het land hoort bij ons, wij staan pal naast jullie.
Mark sloot af met een Leve Oekraïne! in de landstaal. Het kan aan mijn oren liggen, maar zijn Slava Ukraini klonk verdacht veel als BlaBla Oekraini.
Ik denk dat Mark als de dood is voor toestroom van alweer duizenden mensen voor wie helemaal geen huisvesting is – met dank aan zijn 10-jarig wanbeleid. Hij weet ook wel, dat emoties snel bekoelen en dat dan de werkelijkheid resteert: frustraties, kosten, overlast, geklaag, onvoldoende personeel, afhakende vrijwilligers. Want reken erop, dat het conflict en de gevolgen nog heel lang gaan duren. Tegen die tijd zijn de gemeenteraadsverkiezingen alweer gewonnen door de VVD. Over geluk hoeft Mark niet te klagen.

Minister Hoekstra stipte het al even aan: de begroting moet opnieuw worden bekeken. Van het centrumrechtse positivistische gekakel in september 2021 is geen spaan meer heel. Beter dan Kaag weet Hoekstra waar dit over gaat. Het (deels demissionaire) kabinet Rutte smeet miljarden over de balk tijdens corona om het systeem overeind te houden. Nu er echt stront aan de knikker is (opvang vluchtelingen, zware injecties voor Defensie), komt de bodem van de schatkist in zicht. Met een paar parlementaire enquêtes op de plank (Toeslagen Affaire, Groningse Gaswinning) en een stapel hoofdpijndossiers op het bureau (Tata, Schiphol, KLM, lekke ICT) denk ik dat Nederland gebaat is met een functie elders voor Mark.

Ik voorspel een sterke stijging van de inflatie, met naar goed gebruik de overheid in de voorste gelederen om de burger te belasten. Er komt schaarste aan goederen en diensten. We zullen energie moeten rantsoeneren ingeval we Poetin helemaal van zijn inkomsten willen afsluiten. De winter begint dit jaar laat.

Monk
4 maart 2022