Amsterdam
NRC ondervroeg onlangs 7 fractieleiders naar de kernwaarden die zij op hun kiezers willen overbrengen. Oude wijn in nieuwe zakken.
De kernwaarden die de politieke aanvoerders noemen, komen goeddeels overeen: individuele vrijheid, democratie, rechtsstaat, gelijkwaardigheid en tolerantie. De invulling van deze containerbegrippen verschilt onderling uiteraard met de politieke richting. Ik denk dan ook dat de vraag aan de verkeerde personen is voorgelegd. De VVD zal heus niet toegeven dat graaien en het opzoeken van grenzen in de wet hoog in haar vaandel staan. Opmerkelijk is voorts, dat geen politicus taal noemt, of zoiets triviaals als landschap als identiteitsbepalende factor. Dat krijg je met een premier die straattaal bezigt in een Kabinet dat Ruimtelijke Ordening over de schutting van Provincie en Gemeenten heeft gekieperd.
Opmerkelijk is, dat kamerbreed het belang van onze geschiedenis wordt genoemd. Dit inzicht stortte in onder de economische recessie van begin jaren 80 uit de vorige eeuw en kwam scherp tot uiting in het onderwijs. Deels terecht werd toen vastgesteld dat veel studenten onderwijs volgden zonder zoals het toen heette maatschappelijke relevantie. Het regende agogen in soorten en maten waar behoefte was aan wiskundigen en techneuten. Onder politieke druk pasten scholen het onderwijs aan. Geschiedenis en in haar kielzog staatsinrichting werden goeddeels verbannen of ondergebracht in denigrerend bedoelde pretpaketten. Sindsdien zijn we afgezakt naar een land zonder verleden.
Destijds was er meer aan de hand. Bij links bestond een sterke afkeer tegen alles wat neigde naar waardering voor eigen land en cultuur. Deze werd weggezet als nationalisme, opgevat als het voorstadium van fascisme. De gedachtegang werd beïnvloed door de veronderstelde zegeningen van de nieuwbakken multiculti samenleving. Nederland was klaar voor een wonderschone samensmelting van allerhande culturen, hoezeer deze ook haaks op elkaar mochten staan. Denk dus vooral niet dat het instorten van kennis aangaande de historie en staatsinrichting uitsluitend is te wijten aan de rechtse afbraakpolitiek van de VVD. Veel verder dan het bestrijden van Zwarte Piet als verondersteld symbool van racisme, is links de laatste dertig jaar niet gekomen. En dit gebeurde minder vanuit een principe dan om electorale redenen: vooral de PvdA steunt immers in toenemende mate op niet westerse import.
Sinds de jaren 90 kennen we diverse afleveringen van Paarse Politiek. Het huidige kabinet past ook in deze traditie. Voor zoiets als een nationale identiteit is het een giftig mengsel. Dat zit zo: de VVD vindt onderwijs dat niet leidt meteen tot economisch gewin, in wezen weggegooid geld. De PvdA heeft met Kok haar ideologische veren afgeschud. Arbeiders zijn er nauwelijks meer om te verheffen en Allochtonen moesten vooral hun eigen herkomst en tradities koesteren. Er was zelfs een (vrouwelijke!) minister van de PvdA die het besnijden van meisjes wilde reguleren. De Nederlandse identiteit bestaat niet eens, vindt Maxima, de importbruid van de koning.
Nederland gaat haar geschiedenis herwaarderen. Je houdt je hart vast. Onder Balkenende maakten we al eens een ethisch reveil mee. Geheel in lijn met de liberale politiek moesten we ons destijds meer bewust worden van de VOC zegeningen, zeg maar: een ondernemersmentaliteit aannemen. In de tegenwoordige setting van narcisme en zelfontplooiing, zullen we ongetwijfeld Helden voorgeschoteld krijgen. De films Michiel de Ruyter en Kenau zijn hiervan voorbeelden. Het presenteren van geschiedenis als entertainment dient niet om onze positie in de tijd te helpen definiëren, maar om de burgers een opgehemelde spiegel te bieden en de bankrekening van kunstpausen als Joop te spekken.
Geschiedenis, geachte MonkWisers, is een buitengewoon moeilijk en daarmee boeiend vak. Dit, omdat het geen gesloten wetenschap is als algebra of scheikunde. Het gaat hier minder om de poppetjes, dan om patronen en ontwikkelingen, nieuwe vondsten en interpretaties. Geschiedenis is een permanent intellectueel discours. Ik wed daarom dat geen politicus van de zittende coalitie hier op zit te wachten. Voor je het weet, begrijpt Nederland dat we worden geregeerd door visieloze doorgeefluiken en frauderende bankiers.
In het kader van de nieuwe identiteitspolitiek is VVD voorman Halbe Zijlstra alvast naar De Toppers geweest. Enthousiast meldt hij hierover: typisch Nederlands!
Vandaar dat ik hier de woorden herhaal die Willem van Oranje niet zei toen hij in Delft werd neergeschoten: ”Mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk”.
Let wel: de Prins sprak in de Franse taal. Zo makkelijk komt u er niet mee weg!
Monk
15 september 2016
(foto: Monk)
