Minutenlang stond ik voor rode knipperlichten. Deze vormden de eerste barrière van een brug over de Zaan. De iets verder geplaatste slagbomen bleven gewoon omhoog. Het geheel deed denken aan een enorme muizenval: wie binnenging, riskeerde zijn leven.

De patstelling duurde voort en veroorzaakte in toenemende mate een vervelend gevoel. Ik stond helemaal vooraan in de aangroeiende file. Er werd al getoeterd, teken van ongeduld en onbegrip, of anders als aansporing de stoplichten te negeren en de volkomen vrije brug op te rijden. Achter mij draaide een auto uit de file, passeerde met enige snelheid, dook probleemloos over de brug en verdween uit het zicht. Niets aan de hand.

Ik wachtte, maar waarop? Geen brugpersoneel liet zich zien. Er staat wel een controle gebouwtje, maar dit is al tijden onbemand. Gevorderde techniek maakt mensen overbodig en u begrijpt wel: dit is een stuk goedkoper.
Iemand tikte tegen mijn zijruit. Het was een andere automobilist die uitlegde dat je gewoon kon doorrijden. Het gebeurde wel vaker dat de waarschuwende lichten voor zichzelf begonnen en je moest er pas aandacht aan schenken ingeval de slagbomen daadwerkelijk neergelaten werden.
Voor ik kon antwoorden, was de man alweer weg. Direct achter mij stapte hij in zijn auto, draaide uit en passeerde mij. Met een flinke dot gas scheurde hij over de brug, de anderen kansloos achterlatend. Tja.

Nog altijd aarzelde ik en zoals het gaat, ontvouwde zich een worst case scenario in mijn hersenpan. Bij anderen lopen riskante zaken goed af, maar wanneer ik iets probeer, kun je rekenen op zwaar weer. Ik zag me al uitstappen en een kijkje nemen. Dan zou de brug meedogenloos omhoog gaan. Ik zou me vastgrijpen aan de leuning en minutenlang op flinke hoogte hangen aan verstijvende handen. Uiteindelijk zou ik moeten loslaten en even later nog slechts op filmbeelden bestaan van mensen die een iPhone uit het raam van hun auto hadden gestoken. Ik zou in de krant komen als morsdode ezel. De eigenaar van de brug zou geen commentaar geven, want in Nederland duikt iedereen wanneer het aankomt op verantwoording.

Het brein is een vreemd ding. Wat dreef mij plotseling tot gedragsverandering? Ik startte de auto, schakelde en trok op. Er gebeurde niets verontrustends. De brug bleef liggen waar ze lag. Een beetje lacherig bereikte ik snel de veilige overkant. Ook hier waren de slagbomen gewoon open en knipperden rode lichten.
Er is geen obstakel, geen risico! raaskalde ik luidkeels en opgelucht, je moet het zien als een kans, een uitdaging! U ziet: neoliberaal taalgebruik gaat erin als koek.
In mijn spiegel zag ik dat meerdere automobilisten mij volgden. Het leek wel of ik een startsein had afgegeven. Zo werkt groepsdruk, zo springen lemmingen achter elkaar over de rand van de afgrond, verdringen mensen zich bij de kassa van een koopjeswinkel die troep aanbiedt.

In de krant van vandaag staat hoe een fietsende vrouw van 57 jaar is verongelukt op de brug die ik beschreef. Mensen hebben gezien dat de slagbomen niet werkten. De vrouw werd verrast door de brug die onder haar fiets plotseling omhoog kwam. Ze greep zich nog vast aan brugleuning, werd mee omhoog gevoerd, liet los en sloeg te pletter op een blok beton in de diepte, om daarna te water te raken. Mijn angstvisioen is werkelijkheid geworden, met iemand anders als pechvogel. De vrouw is dood.

Een ongeluk. Vanuit mijn optiek het gevolg van een manier van denken. De brugbeheerder wilde besparen op de exploitatiekosten en toonde een blind vertrouwen in techniek. Dus weg met de brugwachter en een nieuwe chip in de software. Zo doet ieder bedrijf het immers tegenwoordig. Maar de mens is een wezen dat wil communiceren. Een zelfstandige verhouding tot uitsluitend een stuk techniek, is slechts beperkt en tijdelijk mogelijk. Dit vergeten de snoeischaren van vandaag al te gemakkelijk en het laat hen koud. Geld is geld. Aan de kant staan 650.000 mensen zonder werk en zelfstandig inkomen, zonder het gevoel bij Nederland BV te horen. Tel uit je winst.

Monk
7 februari 2015
foto: Monk