In reactie op de onverhoedse aanval van Hamas op Israël, schudde demissionair premier Mark Rutte voorspelbare zinnen uit de mouw: gebeld met de Israëlische collega Bibi Netanyanu, beelden die doorkomen zijn zondermeer mensonterend, Nederland staat achter Israël, volledig erkennen van het recht op zelfverdediging door Israël.
Let op de woordkeus: collega (niet helemaal juist, want Rutte is demissionair), Bibi (de man heet Benjamin en waarom zou je deze dubieuze politicus* bij zijn koosnaam noemen), zonder meer mensonterend (herhaald!), volledig erkennen. Volledig, begrijpt u: geen twijfel over hoe de kwestie in elkaar steekt plus een vrijbrief voor Bibi om militair naar eigen inzicht terug te slaan. Dit alles uiteraard begeleid door het even bekende als pedante hoofdknikken door Rutte ter bevestiging. Raken we ooit van die mafkees verlost?
Hamas is het zat. Zonder sympathie te voelen voor welk bruut geweld, door wie of om welke reden ook, valt voor het zat zijn van de Palestijnen enig begrip op te brengen. Hierover zou onze journalistiek eens mogen nadenken. Elke dag kan je als Palestijn aan de metershoge grensmuur worden geweigerd om je brood te verdienen op een plek vanwaar je ouders verdreven werden en oerconservatieve Kaddisj kolonisten hun huizen bouwen, automatische wapens binnen handbereik. Wie zou niet pissig worden van permanent als tweederangs burger te worden behandeld?
Kolonialisme van de Fransen en Britten in het Midden-Oosten, plus de Nazi verschrikkingen van de holocaust liggen ten grondslag aan het conflict. Landsgrenzen werden door de kolonisatorlanden dwars door etnische gebieden getrokken om de invloedssferen af te bakenen. Palestina viel onder de Britten. In 1917 gaven zij de gewraakte Balfour-Verklaring uit, een toezegging aan de Europese Zionistische Beweging om mee te werken aan een Nationaal Tehuis voor de Joodse Bevolking in Palestina. De lokale bevolking was niets gevraagd.
De toezegging werd deels ingegeven door eigenbelang. Al in de jaren 1930 waren er Arabische opstanden tegen de Britten in het gebied. Londen hoopte dat Joodse kolonisten de oliedoorvoer konden helpen beveiligen.
Toen na WO II Europese Joden de wijk namen naar dit gebied, ontstond al snel een conflict tussen de nieuwe kolonisten met zowel de Britten als met Arabieren. Deze mondde uit in de Eerste Joods-Arabische Oorlog die in 1948 leidde tot het uitroepen van de Staat Israël. De Britten vertrokken.
Het valt te raden hoe de Palestijnen denken over de Staat Israël. Samen met hun Arabische bondgenoten in Syrië, Jordanië en Egypte, werd de onmin opgedreven tot oorlogen: 1956 (Suez-crisis), 1967 (6-daagse oorlog) en 1973 (Jom Kippoer). Israël zegevierde in alle gevallen, maar verloor gaandeweg zijn onschuld met harde politiek in bezette gebieden. In de Camp David Akkoorden van 1978 werd vrede gesloten tussen Israël en Egypte, zonder de Palestijnen erin te betrekken. De Arabische wereld was not-amused en geeft hier tot op de dag van vandaag blijk van.
Van alle Palestijnse ellende krijgt Israël de schuld. Is dit terecht?
Nee, natuurlijk. Ingeval Israël helemaal niet zou bestaan, was de situatie nauwelijks beter. Vergelijkbaar met Syrië en Libanon, is er sprake van gebrek aan ontwikkeling en economie in samenhang met overbevolking. In geen enkel Arabisch land bestaat wat wij onder democratie verstaan ofwel een balans in maatschappelijke krachten. Onvrede en oververhitting worden uitgebaat door religieuze krachten. De Islam is niet de oorzaak van het Palestijnse conflict, maar dient geregeld wel als katalysator. In Israël speelt het reactionaire zionisme (kolonisten) een vergelijkbare rol. Een duurzame oplossing lijkt me onwaarschijnlijk. De gepreekte Palestijnse Staat is nauwelijks levensvatbaar. Juist hierom zal zo’n Staat beïnvloedbaar zijn voor krachten van buiten het gebied: Iran, Saoedi-Arabië, Syrië en zelfs Rusland. Omgekeerd dient de Palestijnse kwestie om een politiek en etnisch verscheurd Israël bijeen te houden.
Ja, ook etnisch. In het Nationaal Tehuis hebben Ethiopische Joden weinig gemeen met Russische of West-Europese.
Dus gaan we de volgende ronde van geweldpleging in. Naar goed gebruik zijn gewone burgers als eersten de pisang. Palestijnen zullen zich vergrijpen aan Israëliërs en omgekeerd. Escalatie naar de regio dreigt, met de inmenging van Hezbollah vanuit Libanon en daarachter Iran. Na militair geweld zal het vuur doven, zitten de gevangenissen vol en blijven de armoede en uitsluiting voortduren.
Is er dan niets aan te doen? In beginsel wel, al blijft het oppassen voor beide kanten. Tegen de rechtse stroom in, zal Israël moeten zorgen voor betere leefomstandigheden van het Palestijnse bevolkingsdeel. Alleen wanneer de Palestijnen inzien dat ze het nergens beter zullen hebben dan in Israël, is er hoop voor wat Kissinger al noemde vreedzame co-existentie. Het taalgebruik van Rutte levert hieraan niet echt een bijdrage.
7 oktober 2023
Monk
Foto: Monk
Netanyanu, autocraat, in eigen land verdacht van fraude, corruptie en omkoping, onder druk van extreemrechts bereid om democratische instrumenten te verzwakken (zoals de rechtstaat).
